Lijn 9

beeld: Jan Oosterhuis CC BY-SA 3.0

Als kleuter kwam ik eens een meisje tegen dat nog nooit in een tram had gezeten. Ik dacht dat ze een grapje maakte, want voor mij was de tram na de fiets het tweede vervoermiddel in mijn bestaan. Mijn ouders hebben nooit een auto gehad, dus lijn 9 ontsloot voor ons de wereld. Het was de enige tram die dichtbij stopte en het was doorgaans de route naar afwisseling en vrije tijd. Aan lijn 9 waren nauwelijks verplichtingen verbonden, die lagen voornamelijk op andere assen.

Lijn 9 was de tram naar de rondvaartboot, naar Artis, naar het Tropenmuseum, het was de tram naar films in Tuschinski, of in de Cineac, naar de veel te grote reus in het Amsterdams Historisch Museum, naar de Bijenkorf, V&D en het Waterlooplein. Het was de tram naar op vakantie met de trein, naar vrije tijd, naar anders. Het was de tram van de rust naar de drukte, van de huizen naar de winkels, van het dorp naar de wereld.

Lijn 9 was de tram waarin ik leerde glippen (zwartrijden), maar waarin ik dat ook weer afleerde toen een controleur me eens dreigend toesiste dat een valse naam opgeven strafbaar was. Het was de tram die ik nam naar leuke jongens, memorabele gebeurtenissen en onverstandige beslissingen, een plaats waar ik huilde, lachte en bang was voor wat zou komen. De tram bracht me naar mijn eerst gekochte huis en haalde me daar weer weg toen ik voorgoed vertrok. De bestemmingen waren eindeloos.

Maar lijn 9 was vooral het belletje dat ik hoorde als ik in bed lag. Het belletje dat de bestuurder liet rinkelen bij het oversteken van het kruispunt met de Kamerlingh Onneslaan en de Hogeweg. Als ik het belletje nog hoorde voor ik in slaap viel dan wist ik dat het nog geen half een ’s nachts was, en als het rinkelde bij het ontwaken, dan was het in elk geval na half zes. Als we knikkerden en we hoorden heel hard gloenk! dan wisten we: een noodstop, en dan holden we naar de hoek om te kijken bij het ongeluk.

Lijn 9 was het belletje dat ik nog hoorde toen ik al geëmigreerd was. Dan zat ik meer dan tweehonderd kilometer verderop tv te kijken en dan hoorde ik het gerinkel op de Plantage Middenlaan, omdat Pauw en Witteman en Buitenhof werden opgenomen langs de route. Het stelde me gerust, te weten dat het er allemaal nog was. Dat ik weg kon gaan, maar dat mijn herinneringen op de een of andere manier op zijn plaats bleven.

Op tv was het belletje van lijn 9 al enige tijd niet meer te horen, maar ik wist dat het er nog was. Vanaf volgende week verdwijnt Lijn 9 na 115 jaar helemaal. Aanstaande zaterdag neem ik de tram voor de laatste keer. Als ik daarna wegrijd naar België, zal achter me het spoor van mijn herinneringen langzaam uitgewist worden.

« De structuur van asfalt

Gespeculeer »