Imaginary friends Meghan en Harry
Een van mijn vrienden gelooft in buitenaardse wezens. Er is er ook een die gelooft in Messi, eentje gelooft in Allah, nog een ander in Pascale Naessens. Ik heb ook een vriend die zweert bij homeopathie, eentje die gelooft dat er ‘iets’ is, en dit weekend kwam ik erachter dat onverwacht veel mensen in mijn omgeving geloven in een bruidsjurk ter waarde van een gezinswoning.
Dat mijn vrienden kritiekloos sprookjes binnenlepelen, kan ik aanvaarden. Ik zal hun logica bestrijden, mochten ze erover willen praten, ik zal hun toewijding een betere zaak waardig achten, en ik zal betwijfelen of hun overtuiging de wereld veel goeds zal brengen. Maar ik zal ook hun verlangen naar een geruststellend verhaal accepteren zoals ik het weer aanvaard: soms regent het nu eenmaal. Sommige mensen voelen zich geborgen bij schijnvertoningen van divers allooi en een deel van die mensen hing zaterdag betoverd voor de buis. Van mij mag het allemaal, geloof in sprookjes zoveel je wilt, als je er een ander maar niet mee schaadt.
En dat is waar de schoen wringt. Want de overdreven hoeveelheid tijd, geld en middelen die dit weekend wereldwijd in het huwelijk van de Britse prins Harry en zijn verloofde Meghan Markle werden geïnvesteerd, gaan af van de tijd, geld en middelen voor andere zaken. De miljoenen die aan dit toneelstuk werden besteed, kunnen niet meer ten goede komen aan iets anders. De honderden journalisten die stukjes schreven zijn die tijd voor eeuwig kwijt. En het verwrongen beeld van echte liefde gegoten in een malletje van macht en geld zal langer op ons netvlies nazinderen dan ons lief is.
Ooit kende ik een meisje met een imaginary friend. De schijnvriendin wandelde en fietste mee, hield de wacht in de nacht, zat aan het ontbijt en was een perfecte soulmate. Familie en vrienden accepteerden de geestesverschijning, ze gunden het meisje haar fantasie en liepen met een respectvol boogje om het verzonnen obstakel heen. Maar die gastvrijheid veranderde toen er boterhammen voor de ingebeelde vriendin moesten worden gesmeerd, toen ze de wc bezet hield en toen ze ook nog eens plaatsnam op de laatste lege plek in de auto. Daar trok de familie de grens: prima hoor, zo’n logé, maar er moet nu echt iemand naar de wc.
Het probleem met de legitimatie van sprookjes en ingebeelde vrienden is dat de verhouding zoek raakt. Een vierjarige die doet alsof ze twee hondjes is die samen kunnen spelen, dat is best schattig, maar als we bomma thuis moeten laten omdat de imaginary friend op de passagiersstoel is gaan zitten, kun je je afvragen of er nog iemand is die de dingen in perspectief ziet.
Zo ook met het sprookjeshuwelijk: als er publieke middelen voor worden aangewend, als er sprake is van groteske beeldvorming en als er nauwelijks vraagtekens worden gezet bij het onhaalbare en het onbetaalbare, dan is het moment aangebroken om het geruststellende verhaal te ontmaskeren.
Want de schijnbewegingen van de biologische taart, de diversere gastenlijst en de ‘moderne’ invulling van eeuwenoude tradities kunnen niet verhullen dat we te maken hebben met decadent powerplay van de allerrijksten, met het patriarchaat in vol ornaat, met de pr-machine van de protocollenfabriek en met de giftige vertekening van het hoogst haalbare: de liefde. Duizenden zichzelf serieus nemende mensen hebben het verhaal van de moderne monarchie voorbereid en planeetbreed verspreid. Miljoenen mensen slikten het voor zoete koek en bijna niemand vroeg zich af of er geen uitstervende natuur, noodlijdende nutsvoorziening of zieltogende regio gebaat zou zijn geweest met al dat geld en al die inzet.
De afgelopen weken was de herberg Brood en Spelen gereserveerd voor Harry, Meghan en de aan hun gewijde massahysterie. De komende weken verwacht ik bezoek van beroemde voetballers voor wie we al onze principes en een flinke zak met geld opzijzetten. Ik maak me daar zorgen over. Want de waanzin mag dan waanzin zijn, de waanzin kost écht tijd, écht geld, écht energie. We normaliseren overdreven oppervlakkigheid en machtige systemen die hun beste tijd hebben gehad in de hoofden van miljoenen échte mensen.
Deze column verscheen op woensdag 23 mei 2018 in De Standaard.
Brood en Spelen om het volk te vermaken?
Of Brood en Spelen om het volk rustig te houden ….
Vriendelijke groet,