Slaapliedje

Lieve luisteraar, zal ik een slaapliedje voor u zingen? U een beetje wiegen in mijn armen? Zal ik u wat aaien over uw haartjes, een beetje neuriën in uw oor?
Want u sust uzelf in slaap. Elke dag, steeds opnieuw. U klikt gapend cookie-waarschuwingen weg, en u ademt zwaar en monotoon wanneer u akkoord gaat met de zoveelste voorwaarden die u niet gelezen heeft. U koopt etenswaren waarvan u de ingrediëntenlijst niet zonder een woordenboek kunt ontcijferen en u snurkt wat terwijl u de labeltjes uit uw kledingstukken knipt.
U wordt geïnformeerd door het label in een t-shirt, door het etiket op een bakje broodbeleg, door de voorwaarden bij een app en door de niet aflatende stroom cookie-waarschuwingen op uw scherm. Of tenminste, u denkt dat u geïnformeerd wordt. Of nou ja, eigenlijk weet u niet of u geïnformeerd wordt, maar u denkt vooral: laat me slapen.
U doet soms één oog open, bijvoorbeeld als u hoort dat de arbeidsomstandigheden waaronder uw welvaart vervaardigd wordt dodelijk blijken zijn, als er suiker in uw kipfilet blijkt te zitten, of als u erachter komt dat de notulen van uw levenswandel voor grof geld verhandeld worden op internet.
Af en toe praat u in uw slaap, bijvoorbeeld als u leest dat er paardenvlees zat in de hamburger die u laatst at, want u dacht dat u geïnformeerd was. Soms schreeuwt u zelfs in uw slaap, als u merkt dat de financiële wereld ons zonder omhaal belazert, want u dacht dat u geïnformeerd was. En regelmatig jammert u zachtjes in uw slaap als blijkt dat de producten die u gebruikt het noodlot van anderen bezegelen, want u dacht dat u geïnformeerd was.
Als iemand het u vraagt, zegt u: ja, ik vind het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn. Maar ondertussen laat u uw blik diagonaal langs het etiket gaan, u voelt uw oogleden langzaam zwaar worden en u bevestigt nog maar eens dat u de voorwaarden heeft gelezen.
U stort zich vol overgave in de armen van Morpheus en ik begrijp dat. Daarom wil ik best een liedje voor u zingen, u nog wat voorlezen of even naast u komen liggen. Maar weet wel dat ik een onrustige slaap heb, dat ik me in mijn dromen door een woud van cookiewaarschuwingen klik, en dat ik in uw armen zo nu en dan een kreet van verontwaardiging zal slaken.
Besef dat als we daar zo liggen, u en ik, dat ik waarschijnlijk degene zal zijn die de slaap niet direct kan vatten. Omdat ik het gevoel heb niet goed geïnformeerd te zijn en omdat ik geen idee heb wat we daaraan kunnen veranderen.
Ik zal luisteren naar uw ademhaling, en ik zal jaloers zijn dat u in dromenland bent. En ongerust. Jaloers omdat u zich zo kunt overgeven en ongerust omdat u zich zo kunt overgeven. Ik zal een kus op uw voorhoofd drukken en het u niet verwijten. En ik zal u aarzelend welterusten wensen.
Vorige week verzorgde ik elke dag het Middagjournaal in het programma Nieuwe Feiten op Radio 1. Dit was het Middagjournaal van donderdag 29 oktober 2015. Hier kun je de radioversie beluisteren.
Dank voor de waarschuwing. Kleine lettertjes bij een column. Misschien zou u vooraf een leeswijzer kunnen toevoegen, zeg maar in de vorm van een lollig icoontje: ‘geschikt voor vantot’ of ‘in deze column wordt zacht gefluisterd taalgebruik gebruikt’.