België – Nederland: Vousvoyeren
Goed, het is dus een wedstrijd. Wie wint?
Vlamingen zijn de kampioenen van de persoonlijke voornaamwoorden, daarover in deze reeks vast later meer. Nu vousvoyeren. Als je de zinnen ‘kunt ge uw tetten eens laten zien?’ en ‘kun je je tieten eens laten zien?’ na elkaar hoort, dan weet je: een punt voor België. Vousvoyeren is tof.
Als iemand mij mevrouw en u noemt, heb ik doorgaans de neiging om te zeggen ‘zeg maar je hoor’, zo heb ik dat mijn hele leven namelijk gedaan. Maar in België krijg ik na dat verzoek glazige blikken. Er zijn veel Belgen die daar geen enkele geruststelling in vinden, in je zeggen. Die doen dat alleen op papier en in heel officiële situaties, in het echte leven zeggen ze ge en u. Als die je zeggen klinkt dat ook meteen heel raar. Niet zelden heeft mijn sussend bedoelde ‘zeg maar je‘ uiterst ongemakkelijke situaties tot gevolg, waarin de je-zegger heel veel nadrukkelijke jou’s in het rond strooit. Dat je zeggen zo ingewikkeld is, maakt u zeggen wel iets minder stoer; een minpuntje voor Vlaanderen. Dan staat het weer gelijk.
Maar dan dat gebruik van u. Ik leer studenten Journalistiek beleefd te zijn, niet te doen alsof iedereen maar hun vriendje is. Vroeger zei ik dan: zeg maar u totdat iemand zegt dat je je mag zeggen. Maar als je (u?) goed hebt opgelet in de tweede alinea: die kans is klein. Of Vlamingen tegen elkaar ‘zeg maar ge‘ zeggen weet ik niet, want ik ben geen Vlaming. Maar wat het nog ingewikkelder maakt: veel studenten vinden dat ze met je al heel beleefd zijn geweest, want ze hebben geen ge gezegd. Nog een minpuntje voor de Vlamingen. Nederland wint.
Ik ben gestopt bij ‘kunt ge uw tetten eens laten zien’.
In mijn Hollandse rekenkunde hebben we (Belgen) daarmee alle tegenstand weggeblazen.
Ik ben ook erg van de U. Eigenlijk vind ik dat de Belgen winnen. Zoals zij ook immer het Groot dictee winnen. Een driewerf hoera voor Ge en U.
;-)
Het is, volgens mij, een misvatting dat de Vlaamse ‘u’ een beleefdheidsvorm is. Als we beleefd willen zijn, zeggen we ‘wilt U alstublieft uw tetten eens laten zien’. Twéé keer ‘u’ dus. Wij gebruiken gewoon ‘ge’ en bij ge hoort ‘u’.
Als je zegt: ‘wilt ge je tetten laten zien’ dan is dat gewoon zo radicaal en tenenkrullend fout dat we dus niet anders kunnen.
De opmerking ‘zeg maar je’ is dus helemaal misplaatst. Als ik dat hoor, bedenk ik me altijd: ‘ik was helemaal niet bezig met beleefd te zijn!’
Ik ben zelf trouwens grote voorstander van de ge-uw-vormen. Ik heb er wel vrij lang over gedaan om de vorm schriftelijk onder de knie te krijgen. Want bij ‘ge’ hoort ook ‘zoudt’. Ik wist eerst niet hoe dat de schrijven. En het is ‘ge zijt’, ipv ‘je bent. En ‘ge waart’ ipv ‘je was. En de verleden tijd wordt nog heftiger. Het is blijkbaar ook ‘ge hadt’ en ‘ge vondt’, maar dat durf ik eerlijk gezegd niet te gebruiken. Dat ziet er weer zo fout uit dat het lijkt dat ik niet kan schrijven. Een levensgroot dilemma… Want ik schrijf graag zo foutloos mogelijk.
(bron: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/343/)
Je/ge mengt het persoonlijk voornaamwoord met het bezittelijk voornaamwoord.
Vlamingen zeggen “ge” als persoonlijk voornaamwoord. De “je” is heel onnatuurlijk …en om die reden vinden we dat al echt beleefd om dat te gebruiken. Dan hebben we al heel veel moeite gedaan, echt een teken van beleefdheid. Op de VRT zal “je” de norm zijn.
Het echte vousvoyeren “wilt u uw tetten laten zien” doen we bijna nooit. Da’s vrij afstandelijk. Maar het overkomt me wel in Nederland waar ik zo bewust wordt van mijn “ge” dat ik die wil correcter zeggen en opeens blijk te swithcen naar u.
Maar het gekke is dat de “ge” wel gecombineerd wordt met “uw” als bezittelijkvoornaamwoord ipv je/jouw. Zo kom je op “Kunt ge uw jas eens oprapen?” “Kut ge uw tetten laten zien” .
Het is helemaal niet gek dat “ge” gecombineerd wordt met “uw”. Oorspronkelijk is “uw” gewoon het bezittelijk voornaamwoord van “ge”, waaruit de beleefdheidsvorm “u” is uitgevonden. “Uwe edelheid” was dat eerst, daarna iets zoals “uwé” en tenslotte “u”.
Lieve mensen, ik heb nergens gezegd dat de Vlaamse uw/u een beleefdheidsvorm is. Integendeel.
Punt voor Ysabje!
Het idee dat Vlamingen tegen elkaar “zeg maar ge” zouden zeggen, vind ik heel erg grappig.
Geen punt voor Ysabje, want zoals ik al zei: ik heb dat nergens beweerd.
Caro: vertel, is dat een gek idee? Vertel! Zijn er geen situaties waarin je een statusverschil wil slechten mbv persoonlijke voornaamwoorden?
Oeps, twee keer vertel. Excusez.
In West-Vlaanderen zeggen wij nooit “ge” en we gebruiken “u” alleen als beleefdheidsvorm. Hier hoor je dus enkel je, jij en jou (of de dialect-versie).
Als ingeweken Leuvenaar en geboren Westvlaming ken ik Ysabje en @eveliens dan maar samen een punt toe. Ik heb de “u” en “ge” moeten leren en de “toonde kje joen toeters” moeten afleren.
Jaja, ik wist dat dit zou komen, daarom mijn disclaimertje. :-)
Toonde kje joen toeters is wel magistraal!
je brengt me in de war. Als je niet beweerde (impliciet) dat de Vlaamse uw/u een beleefdheidsvorm is ben ik de redenering in dit stuk dan kwijt.
(‘k ken je disclaimer hoor, dus het is niet mijn bedoeling te muggeziften maar ik vind het gewoon irritant als ik iets niet begrijp)
Je schrijft
“Als je de zinnen ‘kunt ge uw tetten eens laten zien?’ en ‘kun je je tieten eens laten zien?’ na elkaar hoort, dan weet je: een punt voor België. Vousvoyeren is tof.
”
de ‘ge uw’ combinatie krijgt een punt dacht ik gevolgd met de opmerking “vousvoyeren is tof”. Dus in de ge uw zin zie jij ons vousvoyeren. En daaruit besluit ik (en Ysabje?) dat je het bezittelijkvoornaamwoord uw als een beleefdheidsvorm ziet. Maar dat is blijkbaar niet zo.
Ik bedoelde vousvoyeren heel letterlijk: u zeggen, ongeacht of dat beleefd bedoeld is of niet. Later leg ik uit dat het vousvoyeren voor mij verwarrend is, omdat het in Vlaanderen in de meeste gevallen geen beleefdheidsvorm is, maar in sommige gevallen wel. Die verwarring kost punten.
ah voor mij betekent de term “vousvoyeren” , “beleefdheidsvorm gebruiken”. ‘k Ben weer mee nu
Ik moet @eveliens en eddiefromohio tegenspreken. Hier in Zuid-West-Vlaanderen gebruiken we nooit “u”. Altijd “ge” of “gij”, of we het nu tegen meneer de directeur of Jan de buurman hebben. We schakelen enkel over op “u” als we AN proberen te spreken. En “je” en “jouw” krijgen we al helemaal niet over de lippen.
He he, die is goed :-)
Het gebruik van gij/ge in combinatie met u/uw was me zelfs nog niet opgevallen. Weer wat bijgeleerd vandaag.