De kleutermonologen – 10 situaties die mij dit jaar noopten tot Vlaams spreken
10. In de kroeg. Als ik een biertje, cappuccino met geklopte melk of een tosti bestel, dan moet ik dat gegarandeerd herhalen. Een pintje, een cappuccino met melkschuim of een croque monsieur hebben direct het gewenste effect.
9. Tegen de poezen. Waarom weet ik niet, maar de poezen zijn meneerke en mevrouwke, en gij of gelle. Al mijn zinnen tegen de poezen beginnen met hedde gij, zijde gij, waarde gij en dan volgt daarna vaak nog iets Vlaams als buikske of pollekes.
8. Tijdens het klussen. Ik vraag of er nog vijzen in de stellingkast komen, ik zoek de kleine nagelkes, ik ben steeds het blikske en borstelke kwijt en roer met de tournevis wat white spirit door de verf.
7. Tijdens het lesgeven. Ik demp mijn harde g waar mogelijk, ik sis mijn s wat meer. Ik vervang alle BN’ers in mijn voorbeelden door BV’s. De Telegraaf heet plotseling Het Laatste Nieuws en de grote interviewers hier zijn…, uh… ja, wie zijn dat eigenlijk?
6. In de liefde. Sjoeke klinkt liever dan scheetje of poepje. Ik zie u graag klinkt niet versleten. En voor de gein doe ik ‘m af en toe binnen.
5. Bij de bakker, wanneer ik een boterkoek bestel in plaats van een croissant, wanneer ik heel nonchalant woorden als frangipanneke of mattentaart gebruik, wanneer ik niet probeer te denken aan gevulde koeken en appelflappen.
4. Op feesten en partijen. Het duurde even voor ik doorhad dat niemand gefeliciteerd zegt. Het is proficiat. En het duurde ook even voor ik doorhad dat er op bijzondere dagen wèl drie keer wordt gekust. Maar sinds kort roep ik vol overtuiging tsjing of schol in plaats van proost.
3. In het betalingsverkeer. Bij de kassa begrijpen ze bancontact en proton wel, ‘pinnen’ en ‘chippen’ niet. Ik moet niet reppen van stuivers en tientjes, want dan krijg ik gefronste wenkbrauwen. En vragen om bonnetjes of tasjes schept ook verwarring, dat moeten tickètjes en zakjes zijn.
2. In de auto, tijdens de autorijlessen. Als de instructrice consequent spreekt over autostrade, ambriage, pinker, tarmac en camion, in plaats van snelweg, koppeling, knipperlicht, asfalt en vrachtwagen, dan neem je dat vanzelf over.
1. In mijn hoofd. Het Nederlands verdwijnt langzaam uit mijn hoofd. Ik merk dat ik soms Vlaams denk en droom. Ik moet lang peinzen voor ik in plaats van faar op het woord mistlicht groot licht kom. En soms mijmer ik drie keer het woord ‘gaan’ in één zin. (‘Ik ga maar eens doorgaan gaan.’)
Leuk stukje. De faren zijn bij ons (=noorden van Antwerpen, tegen de NL grens) de grote lichten, niet de mistlichten, dat zijn gewoon mistlichten of mistlampen. Of was dat om alerte lezers op te sporen?
Nu je het zegt, ik vergis me denk ik gewoon. Ik ga het even ‘doorhalen’. Dank.
Heel grappig!
En trek het je maar niet aan hoor, het geeft echt niet als je per ongeluk nog eens appelflap gebruikt, want dat zeg ik ook (mattentaart is meer een specialiteit rond Geraardsbergen dacht ik, maar nevermind ;).
Wel lief dat je de moeite neemt om taalgewijs te integreren, dat wordt geapprecieerd…
Ik wil je columns-cursus wel eens komen volgen trouwens!
Proficiat! Vlaams is een schone taal, wellicht de schoonste der Germaanse talen… dat dromen klinkt herkenbaar, hoewel ik in eerste instantie dacht dat ik gewoon in het Nederlands zou blijven dromen. Het brein, onvolgbaar!
Nu, Vlaams of niet Vlaams, ik ga je weblog volgen ;)
Soes zwijmelt. Wat klinkt dat Vlaams toch lief.
Ik heb toch moeite (emohalve) met punt 1.
…want dat taaltje is zo zagt…
Hier ook. G&B waren er met hun camionnétje en vandaag werd er mazout geleverd. De wanterpneuen liggen er allang onder, en de Jean liep net langs, met de Rocky.
grinnik!
Genieten, zo een blogje…
extra grinnik = extraatje voor je moeite. Ge zijt een toffe, allez, zo van uw blogske te lezen dan, hé!
dat dromen, grappig, als je lang een “andere taal” spreekt droom je er echt in, k heb dat met frans. Vreemd eigenlijk he
“6. In de liefde… ‘doe ik ‘m af en toe binnen’…?
bloos ik nu terecht over zoveel openhartigheid?
@ Elsewhere: ik weet niet 100% zeker wat Zezunja bedoelt, of wat jij denkt te verstaan onder ‘iemand binnen doen’, maar bij ons is dat gewoon tongzoenen hoor. Nu ja, ‘gewoon’, af en toe bloos ik daar ook nog wel van!
Punt 5: wij zeggen wel croissant ipv boterkoek, dat klinkt mij dan weer te Nederlands. En franchipanneke is volgens mij eerder een franGipanneke, een Mattentaart is inderdaad een streekproduct uit Sint Niklaas en gevulde koeken en appelflappen zijn bij ons ook gewoon schering en inslag hoor. Ach ja, ’t zal de Vlaams Brabantse invloed zijn zeker?
Punt 3: wat is pinnen en wat is chippen? Ik weet wel dat het iets met je bankkaart te maken heeft, maar wat is proton en wat is bancontact?
En algemeen: ’t lijkt mij toch dat de gemiddelde mens waar jij mee in aanraking komt of traag van begrip is, of een gehoorprobleem heeft, of gewoon niet al te snugger is…? Zo vreemd klink je echt niet hoor!
@ Schoonste zusje: Oh gelukkig, dat val reuze mee… ;)
:-)
Ow, ik zei: Ik bloos toch nog even met Els mee.
Grappig. Ik gebruik juist meer Nederlandsachtige woorden tegen onze poezen (Moppie, en buikie, en poowtjes ;) ), terwijl ik voor de rest nogal Vlaams ben.
Die beesies brengen gewoon de taalknobbel in ons naar boven…
Nu kan je met een gerust hart deelnemen aan het Grote Nederlandse dictee.
Was getekend
Ik vind dit zelfs wel weer een goed lesje Vlaams. Ik heb zelf een Vlaams – Nederlands woordenboek.
frans bauer doet het ook soms. voor de flaamse fans.
Je bent ingeburgerd, dat is wel duidelijk.
Fijne jaarwisseling.
@ Sarah: Je kunt hier al kijken,
http://www.wisper.be/icms/web/php/index.php?pag_id=250072&cur_id=1831
http://www.wisper.be/icms/web/php/index.php?pag_id=250072&cur_id=1862
maar er komt in maart en april ook een cursus in Antwerpen. Zodra ik daar meer info over heb zal ik het melden.
@ Lies en Elsewhere: En ik bedoelde met ‘binnendoen’ eigenlijk wat jij zei, Lies. Maar ik heb ook de indruk dat er vaak op doorgedacht wordt. En Lies: ah, ik ga er gelijk een g van maken. Appelflappen zijn hier anders dan bij ons.
Pinnen is bancontact (van personal identification number) en chippen is proton. Dat komt van chipknip, het jolige woord waarmee ze die manier van betalen bij ons wilden introduceren (een knip is een portemonnee).
@ Erwin: Dat wil ik ook nog eens aanschaffen.
@ tante annie: Toch ferdacht dat je dat weet.
@ de rest: Ja!
Mooi geschreven, tussen insider en outsider.
Maar wat ik mij nu ieder bezoekje afvraag:
die laatste zin, zou dat niet vlotter Vlaams klinken als ‘Ik ga maar eens gaan doorgaan’?
Ja, nu je het zegt, dan klint het Vlaamser.
Dat zal ik zo even wijzigen. Dank je.
Leuk leuk, of liever, plezant!
Toch nog enkele kleine correcties als ik mag: een boterkoek is niet hetzelfde als een croissant. Een croissant is zo’n maantje, een boterkoek is eerder ovaal met of zonder rozijnen. Mattetaarten (de echte) zijn van Geraardsbergen, niet van Sint-Niklaas. Een sjoeke is trouwens ook een gebakje (nl. een éclairke, in Nederland een tompoes als ik me niet vergis)
We zeggen ook vaak ‘Santé!’
Onze grote interviewers zijn Phara de Aguirre, Yves De Smet, Guy Polspoel en Siegfried Bracke (nou ja).
;-)
Bij onze bakker heten ook de halve maantjes boterkoek. Alleen de halve maantjes met ongezoet deeg heten croissants. En voor mij is boterkoek sowieso iets heel anders. Wat wij in NL boterkoek noemen hebben jullie volgens mij niet eens. ;0
En een éclairke en een tompouce zijn helaas ook niet hetzelfde. Een éclairke is met bruine topping, een tompouce met roze. En een tompouce heeft harde ‘verdiepingen’, een éclairke zachte. Het lijkt er eigenlijk niet eens op en toch zijn er veel Belgn die denen dat het hetzelfde is.
En over die interviewers: ik vind mijnheer Bracke niet echt goed (understatement). Phara wel. En Yves De Smet zie ik alleen in de krant en niet op tv en daar vind ik ‘m eigenlijk te voorspelbaar.
En tóch bedankt voor je correcties.
Nog even een late “bedankt” ivm die workshop! Ik had die al wel gezien op Wisper, maar wist niet dat jij dat was ;)
Ik wacht nog even op Antwerpen dan!
hallo, ben verheugd jouw schrijven weer te vinden. was jou ‘onderweg’ ergens kwijtgeraakt. prachtige colum . en jawel hrt Vlaams en Nederlands heeft zo zijn gezellige verschillen. nog veel inspiratie gewenst
Inge